Ντύσιμο, Ζώνες και άλλα

Το Τζούντο έχει το δικό του ντύσιμο. Πρόκειται για μία χοντρή βαμβακερή φόρμα, το τζουντόγκι, που αποτελείται από σακάκι, παντελόνι και μία ζώνη, τα οποία οι ασκούμενοι φορούν τόσο στις προπονήσεις όσο και στους αγώνες.

Το τζουντόγκι, το οποίο άρχισε να χρησιμοποιείται το 1907, είναι λευκού χρώματος (σ.σ. από το 1998, χρησιμοποιείται στις διεθνείς διοργανώσεις υποχρεωτικά η μπλε φόρμα για τον έναν από τους δύο «μονομάχους»), ενώ το χρώμα της ζώνης εξαρτάται από το επίπεδο του τζουντόκα σε βαθμούς.

Το σακάκι είναι κατασκευασμένο από πολύ χοντρό ύφασμα, για να αντέχει τα τραβήγματα των τεχνικών αλλά και για να προστατεύει τον τζουντόκα στις πτώσεις. Όσον αφορά στο παντελόνι, έχει ενίσχυση στα γόνατα και δένει στη μέση με κορδόνι.

Οι άντρες τζουντόκα πρέπει να φορούν το τζουντόγκι κατάσαρκα, ενώ οι γυναίκες φορούν από μέσα λευκό μπλουζάκι ή κορμάκι. Σε ό,τι αφορά τις διαστάσεις, τα μανίκια του τζουντόγκι πρέπει να φτάνουν 5 εκατοστά πριν από τους καρπούς όταν ο αθλητής έχει τα χέρια σε πρόταση, ενώ τα μπατζάκια πρέπει να φτάνουν τα πέντε εκατοστά πριν από τους αστραγάλους όταν ο αθλητής βρίσκεται σε στάση προσοχής.

Η ζώνη πρέπει να έχει αρκετό μάκρος ώστε να τυλίγει δύο φορές το σώμα του τζουντόκα στη μέση, να δένεται με σταυρόκομπο και προεξέχει κατά τουλάχιστον 20 εκατοστά σε κάθε άκρη.

Το επίπεδο του τζουντόκα σε βαθμούς αντιστοιχεί στους παρακάτω χρωματισμούς:

Να σημειωθεί ότι όσοι κατέχουν βαθμούς πάνω από 5 Νταν, μπορούν εφόσον το επιθυμούν να φορούν μαύρη ζώνη, ενώ όσον αφορά στις γυναικείες ζώνες έχουν μία λευκή ρίγα στη μέση.

Τα βασικά στοιχεία των κανονισμών

Οι δύο αθλητές (τζουντόκα) φορώντας την χαρακτηριστική στολή (τζουντόγκι), ο ένας μπλε και ο άλλος λευκή, αγωνίζονται για πέντε λεπτά. Μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ οι τζουντόκα φορούσαν μόνο λευκές στολές. Στο Σίδνεϊ καθιερώθηκε και το μπλε τζουντόγκι για την ευκολότερη διάκριση των αθλητών.

Ο αγώνας διευθύνεται από έναν κεντρικό διαιτητή και δύο κριτές με ισότιμη γνώμη. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με τον κανόνα της πλειοψηφίας και το αποτέλεσμα ανακοινώνεται από το διαιτητή με χαρακτηριστική κίνηση του χεριού και αναφώνηση του βαθμού ή της ποινής.

Ένας αθλητής αναδεικνύεται νικητής άμεσα όταν πάρει ippon (ένας βαθμός = 10 πόντοι) πραγματοποιώντας μία επιτυχημένη τεχνική με την οποία ρίχνει τον αντίπαλό του στο έδαφος κάτι που σημαίνει ότι τελειώνει ο αγώνας.

Υπάρχουν τεχνικές, οι οποίες αξιολογούνται με μικρότερης αξίας βαθμούς όπως waza-ari (7 πόντοι), yuko (5 πόντοι) και koka (3 πόντοι). Υπάρχουν και αντίστοιχης αξίας ποινές που μπορούν να δοθούν σε ένα αθλητή για μικρές παραβάσεις, shido (=koka), 2 shido (=yuko), 3 shido (=waza-ari) και 4 shido (=ippon). Υπάρχει επίσης και ποινή για μεγάλες παραβάσεις, hansoku make (=ippon), που όπως και στην περίπτωση των τεσσάρων shido, αποφέρει την άμεση ήττα του αθλητή.

Δύο waza-ari προστίθενται για να γίνουν ippon. Το ίδιο ισχύει και όταν ένας αθλητής έχει ήδη πάρει waza-ari και ο αντίπαλός του στη συνέχεια δέχεται τρίτο shido. Το yuko και το koka δεν προστίθενται.

Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί ippon, νικητής αναδεικνύεται ο αθλητής που έχει τον μεγαλύτερης αξίας βαθμό, μετά το πέρας των πέντε λεπτών.

Ο βαθμός ippon δίνεται όταν ο αθλητής, εφαρμόζοντας μία τεχνική ρίψεων, ρίξει τον αντίπαλό του με την πλάτη με πολλή δύναμη, ταχύτητα και έλεγχο. Το Waza-ari δίνεται όταν ο διαιτητής και οι κριτές θεωρήσουν ότι λείπει ένα από τα στοιχεία του ippon από μια ρίψη. Για παράδειγμα εάν ο αντίπαλος δεν πέσει με την πλάτη ή όταν θεωρήσουν ότι ο αθλητής δεν βάλει αρκετή δύναμη.

Το Yuko δίνεται όταν λείπουν δύο από τα απαιτούμενα στοιχεία στη ρίψη. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί όταν π.χ. ο αντίπαλος έχει πέσει πλάγια και χωρίς ταχύτητα.

Το Κοkα δίνεται όταν ο αντίπαλος πέσει με τον ώμο, με το μηρό ή με τους γλουτούς.

Επίσης, ο βαθμός ippon δίνεται όταν ο αθλητής, εφαρμόζοντας μία τεχνική ακινητοποίησης, κρατήσει τον αντίπαλό του στο έδαφος για 25 δευτερόλεπτα. Ο διαιτητής ανακοινώνει την αρχή και το τέλος της ακινητοποίησης ‘osaekomi’.

Το Waza-ari δίνεται όταν ο αντίπαλος ξεφύγει από την ακινητοποίηση σε χρόνο ίσο με 20’’ και έως 24’’.

Το Υuko δίνεται όταν ο αντίπαλος ξεφύγει από την ακινητοποίηση σε χρόνο ίσο με 15’’ και έως 19’’.

Το Koka δίνεται όταν ο αντίπαλος ξεφύγει από την ακινητοποίηση σε χρόνο ίσο με 10’’ και έως 14’’.

Tέλος, ο βαθμός ippon δίνεται όταν ο αθλητής, εφαρμόζοντας τεχνική πνιγμού ή τεχνική εξάρθρωσης, αναγκάσει τον αντίπαλό του να εγκαταλείψει τον αγώνα χτυπώντας ελαφρά δύο ή περισσότερες φορές με το χέρι ή το πόδι του ή λέγοντας ‘maitta’ (‘εγκαταλείπω’).

Στο Τζούντο υπάρχουν 7 κατηγορίες κιλών για τους άνδρες και 7 για τις γυναίκες:

Υπάρχει επίσης η Όπεν κατηγορία η οποία δεν συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων.